درج اطلاعات هواپیماها/بالگردها

شیوه‌نامه درج اطلاعات عمومی وسایل پرنده

اطلاعات کامل هر هواپیما در حوزه‌های مختلف قابل ارائه است. به همین دلیل، در قسمت بانک اطلاعاتی، از شیوه‌نامه زیر استفاده شده است:

 نام هواپیما: معمولاً هر هواپیما به نام‌هاى متعددى خوانده مى‌‏شود. «نام هواپیما» در صدر هر پرونده، مشهورترین نام مورد استفاده براى آن هواپیماست که ممکن است با نام‌گذارى رسمى شرکت سازنده آن، تفاوت داشته باشد.

 مأموریت: مأموریت مندرج برای هر هواپیما، مأموریت اصلى هواپیماى مرجع است. معمولاً مدلهاى مختلف یک هواپیما براى مأموریتهاى جنبى متفاوتى تدارک مى‏‌شوند که این موضوع، در متن توضیحات تشریح مى‌‏شود.

 نامگذارى نظامى: معمولاً هواپیماهاى نظامى، مستقلاً و بنا بر استانداردهاى ویژه‏اى نام‌گذارى مى‏‌شوند که با نام‌گذارى شرکت سازنده متفاوت است.

 شهرت: لقب رسمى یا غیررسمى هر هواپیما

 هم‌خانواده: فهرست هواپیماهایى که با وجود تفاوت اسمى با هواپیماى مرجع، ساختار اساسى یکسانى با آن دارند.

سازنده: سازنده هواپیما، شرکت یا سازمانى است که هواپیما را طراحى، و در مدت عمر مفیدش، از آن پشتیبانى کرده است؛ بنابراین، تغییر و تحول در وضعیت حقوقى شرکت‌ها یا سازمان‌ها، پس از سپرى شدن عمر مفید هواپیماى موردنظر، لحاظ نمی‌شود.

 قیمت: بهاى مندرج براى هر فروند هواپیما، مبلغى بسیار تقریبى و غیرقابل‏استناد است. معیار قیمت‌ها، دلارامریکاست.

 انواع مدل‌ها: تعدادى از مدل‌هاى شاخص هواپیماى مرجع، با عنوان «انواع مدل‌ها» معرفى شده‏‌اند، و از تشریح مدل‌هاى جزیى، پرهیز شده است. معمولاً مدل‌هاى هواپیماهاى «هم‌خانواده» در این قسمت مطرح نشده است.

 کاربران: فهرست تعدادى از کشورها، که هواپیماى مرجع در آنها خدمت کرده

تعداد تولید شده: تعداد همه تولیدات هواپیماى مرجع، چه در خود کشور سازنده و چه در کشورهاى دیگر

شیوه درج مشخصات فنى هواپیماها

 پیشرانه:

  •  تعداد، نوع، و نام موتور
  •  بیشترین رانش یا توان نامى هر موتور
  •  مشخصات ملخ
  •  بیشترین ظرفیت (حجم) مخازن سوخت درونى و بیرونى (مخازن سوخت رهاکردنى)

 ابعاد بیرونى:

  •  نسبت منظرى بال: تعریف‏ شده بر اساس نسبت مربع طول دهانه بال به مساحت ناخالص بال (بدون واحد)
  •  دهانه بال: فاصله بین دو نوک بال
  •  طول وتر بال: طول خط واصل جلوترین و عقب‌ترین نقطه مقطع بال (در ریشه یا نوک)
  •  مقطع بال: نام مقطع بال مورداستفاده
  •  زاویه پسگرایى بال: زاویه بین خط مبناى بال (معمولاً خط گذرنده از نقاط ربع وتر در مقاطع مختلف بال) با محور جانبى هواپیما
  •  زاویه هفتى (هشتى) بال: زاویه خط مبناى بال با سطح افق
  •  زاویه پیچش بال: تغییر زاویه وتر بال در مقاطع مختلف (نسبت به سطح افق)
  •  زاویه نصب بال: زاویه وتر مقطع ریشه بال با محور طولى هواپیما
  •  مساحت ناخالص بال: سطح نماى افقى بال، با در نظر گرفتن سطح پوشیده شده با بدنه یا غلاف‌هاى موتورها
  •  مساحت کل شهپرها: شامل مساحت همه سطوح کنترل‏‌کننده حرکت غلت هواپیما در دو طرف بدنه  مساحت کل بالچه‏‎هاى لبه فرار: شامل مساحت همه بالچه‏‌هاى لبه فرار دو طرف بدنه
  • دهانه دم افقى: فاصله بین دو نوک دم افقى
  •  مساحت دم افقى: مجموع مساحت سطوح ثابت افقى ناحیه دم (بدون احتساب سکان‌هاى افقى)
  •  مساحت دم عمودى: مجموع مساحت سطوح ثابت عمودى (پره پشتى و پره شکمى) و سکان عمودى
  •  مساحت کل سکان افقى: مساحت کل سطح کنترل‏‌کننده حرکت پیچ هواپیما
  •  مساحت کل سکان عمودى: مساحت کل سطح کنترل‏‌کننده چرخش هواپیما
  •  طول (کلى): فاصله بین جلوترین و عقب‌ترین نقطه هواپیما (در نماى افقى)
  •  ارتفاع (کلى): بیشترین فاصله بلندترین نقطه هواپیما تا سطح زمین
  •  قطر ملخ: قطر دایره چرخش ملخ
  •  رد چرخها: فاصله بین مرکز چرخ‌هاى اصلى هواپیما
  •  پایه چرخها: فاصله بین مرکز چرخ دماغه (یا چرخ دمى) با محور گذرنده از مراکز چرخ‌هاى اصلى

 ابعاد درونى:

  •  طول کابین: فاصله جلوترین و عقب‌ترین دیواره کابین (معمولاً به‏‌جز کابین خلبان)
  •  بیشترین عرض کابین: بیشترین فاصله عرضى بین سطوح درونى بدنه هواپیما
  •  بیشترین ارتفاع کابین: بیشترین فاصله سقف تا کف کابین
  •  مساحت کف کابین: سطح کل کف کابین (معمولاً به‏‌جز کابین خلبان)
  •  حجم کابین: حجم کل کابین (معمولاً به‌‏جز کابین خلبان)

 وزنها:

  •  وزن خالى: وزن هواپیما شامل همه اجزاى ثابت و مایعات غیرمصرفى (مثل روغن موتور، مایع هیدرولیک، و سوخت غیرمصرفى)
  •  بیشترین وزن سوخت درونى: بیشترین وزن سوخت قابل‏‌حمل درون پیکره هواپیما
  •  بیشترین بارمزد یا بار جنگى: بیشترین وزن مفید قابل‏‌حمل (در هواپیماى مسافربرى شامل وزن مسافران و توشه آنها، و در هواپیماهاى نظامى شامل وزن تسلیحات)
  •  بیشترین وزن برخاستن: بیشترین وزن مجاز براى برخاستن هواپیما
  •  بیشترین وزن فرود: بیشترین وزن مجاز در حین برخورد چرخ‌هاى هواپیما با زمین (در حین نشستن)  
  • بیشترین بار بال: تعریف شده بر اساس مقدار نسبت  مساحت ناخالص بال  بیشترین وزن برخاستن
  • بیشترین بار توان: تعریف شده بر اساس مقدار نسبت بیشترین وزن برخاستن به بیشترین توان یا رانش همه موتورها 

 عملکرد پروازى:

  •  بیشترین سرعت افقى
  •  بیشترین سرعت کروز
  •  سرعت کروز اقتصادى: سرعت کروز متناظر با کمترین مصرف سوخت
  •  سرعت واماندگى: کمترین سرعت مجاز براى پرواز هواپیما
  •  بیشترین نرخ صعود: بیشترین نرخ افزایش ارتفاع پرواز هواپیما
  •  زمان صعود به ارتفاع معین: زمان موردنیاز براى رسیدن هواپیما به ارتفاع پرواز معین (معمولاً کمترین زمان)
  •  مسافت دویدن برخاستن: مسافت حرکت زمینى هواپیما، از محل شروع حرکت در ابتداى باند پرواز تا محل جدا شدن از زمین (معمولاً کمترین مسافت)
  • مسافت/میدان برخاستن: فاصله افقى محل شروع حرکت هواپیما از ابتداى باند تا رسیدن به ارتفاعى معین
  • مسافت/میدان فرود: فاصله افقى محل شروع فرود هواپیما از ارتفاعى معین تا محل توقف بر روى باند
  • مسافت دویدن فرود: مسافت حرکت زمینى، از محل برخورد چرخ‌ها با زمین تا محل توقف بر روى باند
  • سقف پرواز خدمتى: ارتفاع پروازى که بیشترین نرخ صعود هواپیما در آن ارتفاع، به کمتر از ۱۰۰ فوت بردقیقه مى‌‏رسد.
  • برد: بیشترین مسافت قابل‏‌پیمودن در پرواز یکسره هواپیما
  • بیشترین مداومت: بیشترین مدت باقى ماندن هواپیما در هوا  
  • محدوده بار مجاز وارد بر هواپیما: بیشترین بار قابل‏‌تحمل سازه هواپیما

شیوه درج مشخصات فنى هلیکوپترها (بالگردها)

نیروگاه:

  •  تعداد، نوع، و نام موتور
  •  توان نامى موتور: بیشترین توان هر موتور
  •  مشخصات پروانه اصلى و پروانه دمى
  •  بیشترین ظرفیت (حجم) مخازن سوخت درونى

 ابعاد:

  •  قطر پروانه: قطر دایره چرخش پروانه  
  • مقطع تیغه‏‌ها: نام هوابُر مورد استفاده در تیغه‏‌هاى پروانه
  •  مساحت دیسک پروانه: مساحت دایره چرخش پروانه
  •  طول وتر تیغه‌‏هاى پروانه اصلى: فاصله جلوترین و عقبترین هوابُر تیغه پروانه اصلى
  •  جدایى پروانه‏‌ها: فاصله مرکز پروانه اصلى و مرکز پروانه دمى
  •  جدایى پروانه دمى از زمین: بیشترین ارتفاع پروانه اصلى از زمین
  •  طول بدنه: فاصله افقى بین جلوترین و عقب‌ترین نقطه بدنه
  •  ارتفاع بدنه: بیشترین فاصله بلندترین نقطه بدنه تا سطح زمین
  •  بیشترین عرض بدنه
  •  طول (کلى): فاصله افقى بین جلوترین و عقب‌ترین نقطه هلیکوپتر (معمولاً در حالت پروانه‏‌هاى چرخان)
  • ارتفاع (کلى): بیشترین فاصله بلندترین نقطه هلیکوپتر تا سطح زمین
  • دهانه دم افقى: فاصله بین دو نوک دم افقى
  • مساحت دم افقى
  • مقطع دم افقى: نام هوابُر دم افقى
  • مساحت دم عمودى
  • جدایى اسکیدها یا رد چرخ‌هاى اصلى: فاصله بین اسکیدها یا رد چرخ‌هاى اصلى
  • پایه چرخ‌ها: فاصله بین محور چرخ‌هاى دماغه با محور چرخ‌هاى اصلى
  • مساحت مفید کابین: سطح کل کف کابین
  • حجم کابین

 وزنها:

  •  بیشترین وزن خالى: وزن هلیکوپتر شامل همه اجزاى ثابت و مایعات غیرمصرفى (مثل روغن موتور، مایع هیدرولیک، و سوخت غیرمصرفى)
  • بیشترین بارمزد درونى: بیشترین وزن مفید قابل‌حمل درون کابین
  • بیشترین بارمزد بیرونى: بیشترین وزن مفید قابل‏‌حمل بیرون از کابین
  • بیشترین وزن سوخت
  • بیشترین وزن برخاستن: بیشترین وزن مجاز براى برخاستن هلیکوپتر از روى زمین
  • بیشترین بار دیسک: تعریف شده بر اساس نسبت  بیشترین وزن برخاستن به مساحت دیسک پروانه

 عملکرد پروازى:

  •  بیشترین سرعت افقى/مجاز
  • بیشترین سرعت کروز
  • بیشترین نرخ صعود: بیشترین نرخ افزایش ارتفاع پرواز هلیکوپتر
  • سقف پرواز خدمتى: (شبیه تعریف سقف پرواز خدمتى در هواپیماهاى بال‌‏ثابت)
  • سقف پرواز ایستا: بیشترین ارتفاعى که هلیکوپتر در آن ارتفاع، قادر به پرواز ایستاست. در دو حالت «تحت اثر زمین» (نزدیک به سطح زمین) و «خارج از اثر زمین» (در ارتفاع زیاد از سطح زمین) قابل‏‌بیان است.
  • برد: بیشترین مسافت قابل‏‌پیمودن در پرواز یکسره هلیکوپتر  
  • بیشترین مداومت: بیشترین مدت باقى ماندن هلیکوپتر در هوا