| در ۱۹۶۹ دفتر طراحى سوخو طراحى جنگنده دوربرد تکسرنشینه جدیدى را آغاز کرد که آنرا تى.-۱۰ نامید. مراحل طراحى و ساخت، چنان به درازا کشید که اولین فروند از ده فروند پیشنمونه اولیه تى.-۱۰ در ۲۰ مه ۱۹۷۷ براى نخستین بار پرواز کرد. چون مطالعات رایانهاى نشان داد که طرح جدید، در مقایسه با رقیب غربىاش، یعنى اف.-۱۵ امریکایى، ویژگیهاى ضعیفترى دارد، میخائیل سیمونوف (مسئول طرح تى.-۱۰ پس از مرگ پاول سوخو در ۱۹۷۵) تصمیم به تکرار مراحل طراحى گرفت. با حفظ بعضى از قسمتهاى نماى عمومى طرح، بقیه قسمتها مجدداً طراحى شد، و هفتمین فروند پیشنمونه تى.-۱۰ با ساختار اصلاحشدهاى در ۲۰ آوریل ۱۹۸۱ پرواز کرد. ویژگى این طرح اصلاحشده، ناپایدارى آئرودینامیکى هواپیما بود که با استفاده از سیستم کنترل پرواز-با-سیم مهار مىشد. پس از آزمایشهاى پروازى، هواپیماى جدید را سوخو-۲۷ نامیدند، و از ۱۹۸۳ تولید آن را آغاز کردند.
شباهت ظاهرى سوخو-۲۷ با میگ-۲۹ نشان مىدهد که هر دو گروه طراح میگ و سوخو از یک برنامه مطالعات مرکزى براى مقابله با جنگندههاى نسل جدید امریکایى بهره بردهاند. پیشآمدگى ریشه بالها و ورودیهاى بزرگ و دوبعدى هواى موتورهاى سوخو-۲۷ بسیار شبیه میگ-۲۹ است؛ ولى بلندتر بودن ارابههاى فرود، حمل تسلیحات بیرونى بیشترى را براى طرح سوخو میسر مىکند. سوخو-۲۷ با وجود جثه نسبتاً بزرگش، به مدد سیستم کنترل پرواز-با-سیم، عملکرد پروازى قوى و قدرت مانور زیادى (بهویژه در ارتفاع پایین) دارد. ویکتور پوگاچف، سرخلبان آزمایشى کارخانه سوخو، با استفاده از قدرت مانور زیاد سوخو-۲۷ مانور جدیدى را به نام کبرا ابداع کرده است. در این مانور، پوگاچف با کاهش سرعت هواپیما، زاویه پیچ آنرا به حدود ۱۳۰ مىرساند، و در شرایطى که سرعت پیشروى هواپیما صفر مىشود و کمى به عقب مىلغزد، با افزایش توان موتورها آن را به وضعیت عادى بازمىگرداند؛ البته فقط مدل تکسرنشینه سوخو-۲۷ قادر به انجام چنین مانورى است، و مدل دوسرنشینه، به دلیل محدودیت جابجایى گرانیگاه، نمىتواند به زاویه پیچ بیش از ۹۰ برسد. موتورهاى پرتوان لیولکا، با نسبت رانش-به-وزن بیش از واحد، در انجام این مانورها نقش اساسى دارد؛ این موتورها در مانورهاى شدید مختلف، با ضریب اطمینان زیادى کار کرده، کمتر دچار اختلال مىشود.
در ۱۹۸۶ تولید مدل آموزشى دوسرنشینه سوخو-۲۷ یو.بى.، که همه قابلیتهاى رزمى مدل اولیه را داراست، در ایرکوتسک آغاز شد. پیشنمونه این مدل براى اولین بار در هفتم مارس ۱۹۸۵ پرواز کرده بود. فعالیت گروه طراح سوخو براى بهبود قابلیتهاى سوخو-۲۷ ادامه یافت، و با اصلاحاتى بر روى سوخو-۲۷ یو.بى. براى افزودن امکان اجراى مأموریتهاى طولانى (تا ده ساعت یا حتى بیشتر)، طرح جدیدى شکل گرفت که آن را سوخو-۳۰ نامیدند. توسعه این طرح جدید از ۱۹۸۸ آغاز شد، و به انجام اولین پرواز در ۳۰ دسامبر ۱۹۸۹ انجامید. سوخو-۳۰ کانال اطلاعاتى پیشرفتهاى دارد، و قادر است در مأموریت مشترک با سوخو-۲۷، اطلاعاتى را از سیستم رادارى سوخو-۲۷ کسب کند. سوخو-۳۰ دو کابین با تجهیزات یکسان دارد؛ موتور آن دقیقاً همان موتور سوخو-۲۷ است، و پایههاى نصب موشک بیشترى دارد.
قبل از مطرح شدن برنامه توسعه سوخو-۳۰، طراحان سوخو در اندیشه طرح جسورانهترى بودند. آنها با مبنا قرار دادن طرح سوخو-۲۷ اولیه، تدابیرى را براى استفاده بر روى عرشه ناو هواپیمابر اندیشیدند، و بالکهایى را در جلوى بالها قرار دادند. هواپیماى جدیدى که ساخته شد را سوخو-۳۳ (سوخو-۲۷ کى.) نامیدند. اولین پرواز سوخو-۳۳ در ۱۷ اوت ۱۹۸۷ انجام گرفت، و در اول نوامبر ۱۹۸۹ آزمایشهاى پروازى آن از روى عرشه ناو هواپیمابر آغاز شد. تعبیه یک لوله سوختگیرى هوایى، کاهش طول مخروط دم، و تدارک امکان حمل موشک دوربرد ضدکشتى ماسکیتو، تغییرات دیگر سوخو-۳۳ نسبت به سوخو-۲۷ است.
با اعلام رسمى نیاز نیروهاى نظامى شوروى (سابق) به یک هواپیماى آموزشى جنگنده ناونشین، طراحان سوخو با انجام تغییراتى بر روى نوع یکنفره سوخو-۲۷، مدل جدید سوخو-۲۷ کى.یو. را عرضه کردند. این هواپیماى جدید تغییراتى به شرح زیر (نسبت به مدل اولیه) دارد: طراحى مجدد قسمت پیشین بدنه، تعریض کابین براى جاگیرى دو صندلى پران بهصورت پهلوبهپهلو، قرار دادن یک جفت بالک در جلوى بال، تعبیه لوله سوختگیرى هوایى جمعشدنى، ارابههاى فرود بلندتر، و یک جفت چرخ در ارابه فرود دماغه. بروز مشکلات مالى و تصمیم شوروى (سابق) به کاهش جنگندههاى ناونشین درخواستى، باعث لغو تقاضا براى هواپیماى آموزشى ناونشین شد؛ اما کارخانه سوخو طرح خود را در نقش یک جنگنده-بمبافکن دوسرنشینه، به نام سوخو-۲۷ آى.بى.، پیگیرى کرد، و آنرا سوخو-۳۴ نامید. سرانجام، اولین پیشنمونه سوخو-۳۴ در ۱۸ دسامبر ۱۹۹۳ به پرواز درآمد.
علاوه بر فعالیتهاى پیشگفته، گروه طراح سوخو برنامه اصلاحى جدىترى را هم در مورد سوخو-۲۷ دنبال کرد، و از ۱۹۸۸ طرحى آزمایشى سوخو-۲۷ ام. با تجهیزاتى به شرح زیر را مورد بررسى قرار داد: سیستم رانشچرخان موتور، بالکهاى کاملاً متحرک، سیستم کنترل پرواز رقمى (به جاى سیستم آنالوگ استاندارد سوخو-۲۷)، چهار نمایشگر چندکاره در کابین به جاى آلات دقیق درجهاى-عقربهاى، یک صندلى پران اریب (با زاویه ۳۰)، و لوله سوختگیرى هوایى جمعشدنى. جنگنده جدید را سوخو-۳۵ نامیدند. رادار چندمنظوره سوخو-۳۵ مىتواند هشت هدف پرنده را به طور همزمان ردیابى کند.
اصلاح نرمافزار هدایت پرواز سوخو-۳۵ به عرضه سوخو-۳۷ انجامید، و این جنگنده جدید در دوم آوریل ۱۹۹۶ براى نخستین بار به پرواز درآمد. فاصله زمانى بین دو تعمیر اساسى موتورهاى سوخو-۳۷ نسبت به سوخو-۲۷ از ۷۰۰ ساعت به ۱،۰۰۰ ساعت افزایش یافته است. به مدد همین موتورهاى پرتوان و با سیستم کنترل بردار رانش، سوخو-۳۷ مانور استثنایى کولبیت را انجام داده است. طى این مانور، هواپیما یک پشتک کامل ۳۶۰ درجه در هوا مىزند، و سپس در مسیر قبلى به پرواز ادامه مىدهد.
|
