سی.-5

 

سی.-۵ ۱۹۶۸ C-5
هواپیماى ترابرى سنگین
  • شهرت: گالاکسى
  • سازنده: لاکهید (ایالات متحده امریکا)
C-5B

هواپیمای سی.- ۵ بی.

در نیمه سال ۱۹۶۴ «نیروى هوایى ایالات متحده» برنامه‏‌اى به‏‌نام «پروژه CX-HLS» را براى ساخت یک هواپیماى ترابرى لجستیکى سنگین آغاز کرد، و با شرکت‌هاى بوئینگ و داگلاس و لاکهید در مورد ساخت پیکره، و با شرکت‌هاى جنرال الکتریک و پرات‌اند‌وتینى در مورد ساخت موتورهاى توربوفن بسیار قوى، قراردادهاى تحقیقات مقدماتى براى مدت سه ماه منعقد کرد. با گزینش طرح لاکهید به‏‌دلیل قیمت کمتر و امکان حمل بارهاى حجیم‏‌تر با روش بارگذارى از طریق دماغه بازشونده، این شرکت مأمور ساخت هواپیماى موردنظر شد. محصول کار لاکهید، به‏‌نام سى.-۵ (گالاکسى)، در ۳۰ ژوئن ۱۹۶۸ براى نخستین بار پرواز کرد.پس از پایان مراحل ساخت اولین فروند، قیمت تمام‏‌شده و وزن نهایى سى.-۵ از موارد پیش‏‌بینى شده بسیار فراتر رفت؛ درحالى‏‌که از نظر استحکام سازه‏اى هم ضعیف‏‌تر از حد مطلوب بود؛ وضعیت طرح گالاکسى چنان وخیم شد که به‏‌استهزاء، آن‏ را «مصیبت اقتصادى خنده‏‌دار فانتزى» (اختصاراFRED) نامیدند. بنا به آزمایش‌هاى استاتیکى، سازه بال‌ها فقط ۸۴% بیشترین بار پیش‏‌بینى شده را تحمل مى‏‌کرد؛ اما به‏‌دلیل ضرورت فورى تعویض هواپیماى سى.-۱۲۴ و سى.-۱۳۳ ساخت داگلاس، سى.-۵ سریعاً براى خدمت آماده شد، و اولین فروند سى.-۵ اى. در ۱۷ دسامبر ۱۹۶۹ تحویل نیروى هوایى شد. بااین‏‌حال، ضعف‌هاى سازه‏‌اى و عملکرد پروازى آن فراموش نشد.سى.-۵ در اواخر جنگ ویتنام و در جنگ اعراب و اسرائیل (جنگ یوم کیپور) خدمات زیادى انجام داد؛ اما همه این خدمات، تحت‏‌تأثیر سانحه روز چهارم آوریل ۱۹۷۵ در ویتنام قرار گرفت که به کشته شدن ۱۵۵ نفر انجامید؛ براى همه هواپیماهاى غول‏‌پیکر دنیا این موضوع عمومیت دارد که فقط با یک سانحه مرگبار، همه خدمات قبلى تحت‏‌الشعاع قرار مى‏‌گیرد. این سانحه پس از کنده شدن درهاى انتهایى و از دست رفتن کنترل هواپیما رخ داد، و باعث شد که اختصاص بودجه براى رفع ضعف‌هاى سازه‏‌اى، در اولویت قرار گیرد. به‏‌این‏ترتیب، در اولین اقدام، قراردادى براى تعویض بال‌ها منعقد شد تا عمر آنها از نظر «پدیده خستگى» افزایش یابد. در دهه ۱۹۸۰ همه هواپیماهاى تولیدى مشمول طرح تغییر بال شدند.

تولید اولین مدل گالاکسى، یعنى سى.-۵ اى.، پس از تکمیل تعداد پیش‏‌بینى شده در قرارداد، در ۱۹۷۶ متوقف شده بود؛ اما به‏‌دلیل نیازهاى روزافزون نیروى هوایى، در ۱۹۸۲ مجدداً قراردادى با لاکهید منعقد شد که شامل تولید گالاکسى جدید با موتورهاى کمى قوی‌تر، بعضى اصلاحات سازه‏‌اى، و تغییرات اویونیکى بود. مدل جدید را سى.-۵ بى. نامیدند.

سى.-۵ مى‏‌تواند بارهاى سنگین و حجیمى مثل تانک‌هاى جنگى، پل‌هاى متحرک، و هلیکوپترهاى نیمه‏‌سنگین و سنگین را حمل کند؛ ضمناً به‏‌دلیل دماغه بازشونده و درِ انتهایى، امکان بارگذارى و باربردارى سنگین را هم دارد. مثلاً سى.-۵ مى‏‌تواند دو دستگاه تانک ام.-۱ یا شش فروند هلیکوپتر تهاجمى آپاچى را حمل کند. همچنین، هرچند جابجایى سربازان در طرح اولیه سى.-۵ لحاظ نشده بود، مى‏‌توان ۲۹۰ نفر سرباز را با آن جابجا کرد. گالاکسى (با بال‌هاى جدید) رکوردهاى جهانى پرواز، مثل بیشترین وزن برخاستن (۹۲۰،۸۳۶ پوند)، را به‏‌دست آورد، و در جنگ خلیج فارس با شرکت در عملیات «توفان صحرا»، ۲۲/۴% از مجموع کل مأموریت‌هاى انجام شده هواپیماهاى باربرى استراتژیک را انجام داد.

c5

هواپیماى ماموت‏‌ساى سى.-۵ بى. مى‏‌تواند تا شش فروند هلیکوپتر آپاچى را درون خود حمل کند.

  • انواع مدل‌ها: C-5A، C-5B
  • کاربران:
  • تعداد تولید شده: (تا سال ۱۹۸۹) ۱۳۱ فروند
  • قیمت:
سه‌نما

شکل سه‌نمای سی.-۵ ای.

مشخصات فنی س.-۵ بی.
مشخصات فنی
  • مراجع:

  • تاریخ آخرین بازبینی:

 

By

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *