هلیکوپتر غزال، به همراه هلیکوپترهاى پوما و لینکس، حاصل همکارى مشترک شرکت فرانسوى آئرواسپشیال و شرکت انگلیسى وستلند است. بنا به توافق این دو شرکت، سهم هزینهاى هر یک در تولید غزال، یکسان در نظر گرفته شد، و حتى کار تولید موتور آن هم بهطور یکسانى تقسیم شد؛ در عین حال، تدابیرى اتخاذ شد تا از دوباره کارى در ساخت قسمتهاى عمده اجتناب شود.
طرح غزال اساساً یک طرح فرانسوى است. مدتها قبل از شراکت با وستلند، آئرواسپشیال طرح هلیکوپتر سبک دیدهبانى ایکس.-۳۰۰ را براى نیروهاى نظامى فرانسه بررسى مىکرد. فعال شدن برنامه ایکس.-۳۰۰ بیشتر مرهون موفقیت هلیکوپتر آلوئت ۲ بود، و حتى ایکس-۳۰۰ به نیروگاهى شبیه نیروگاه آلوئت مجهز شد. هرچند ابتدائاً ابعاد و وزن ایکس-۳۰۰ بسیار محدود و مطابق با نیازهاى نظامى در نظر گرفته شده بود، با پیشبینى بازار صادراتى، ابعاد آن بزرگتر شد؛ در عوض، سرعت کروز هلیکوپتر کاهش یافت. همزمان با این فعالیت جدید آئرواسپشیال، تولید و فروش آلوئت ۲ و ۳ تا بیش از ۱،۰۰۰ فروند از هر یک، بهطور گستردهاى ادامه داشت. در این زمان، نیاز «نیروى زمینى سلطنتى» (انگلستان) هم به یک هلیکوپتر سبک دیدهبانى اعلام شد، و از اوایل ۱۹۶۳ وستلند برنامهاى را براى رفع این نیاز آغاز کرد.
نتایج تحقیقات هر دو شرکت، هلیکوپترهایى با ابعاد و عملکرد پروازى مشابه بود؛ هرچند که طرح فرانسویها (ایکس-۳۰۰) کمى کاملتر بود. به دلیل تشابه نیازها و نتایج، آئرواسپشیال و وستلند توافق کردند که طرح مشترکى را با سهم شراکت یکسان، به مرحله تولید برسانند. اما چون طرح فرانسوى مبناى کار مشترک شد، نتیجتاً مسئولیت عمده گسترش طرح بر عهده آئرواسپشیال گذاشته شد، و وستلند ۶۵% فعالیتهاى تولیدى (بر مبناى نفر-ساعت) را بهعهده گرفت؛ البته به دلیل تولیدات متفاوت دو کشور، و همچنین تغییر برابرى ارزهاى فرانک و پوند، این درصد تدریجاً کاهش یافت.
حاصل برنامه مشترک، غزال نامیده شد که از نظر طراحى، دنبالهرو آلوئت ۲ محسوب مىشود؛ حتى بعضى از قسمتهاى مکانیکى آنها یکسان است. اولین پیشنمونه غزال در هفتم آوریل ۱۹۶۷ پرواز کرد. مأموریتهاى اصلى این هلیکوپتر شامل شناسایى، تجسس، و مقابله با واحدهاى زرهى دشمن است؛ ضمن آنکه مىتواند (پس از اصلاحات ناچیزى) در نقش آمبولانس هوایى هم خدمت کند.
با اجازه سازندگان، غزال در مصر مونتاژ، و در یوگسلاوى ساخته شده است. تا اول ژانویه ۱۹۸۹ از مجموع تولید ۱،۲۳۳ فروند در انگلستان و فرانسه و ۲۰۰ فروند در یوگسلاوى، غزال به حدود ۴۱ کشور جهان صادر شد. تولید غزال در انگلستان در ۱۹۸۴ خاتمه یافت. |