وقتى که شوروى (سابق) به دنبال بهبود کیفى و کمى حدود ۴،۵۰۰ فروند هواپیماى فعال در قواى هوایى تاکتیکى کشورهاى عضو پیمان ورشو بود، طراحان سوخو در این زمینه دستبهکار شدند. آنها با طراحى سوخو-۱۷ بر مبناى طرح قدیمىتر سوخو-۷ (فیتر)، نظریه جدید بال متغیر را آزمودند؛ ضمن آنکه به امکان آموزش سریعتر خلبانان و تکنسینهاى تعمیرات و نگهدارى هم توجه داشتند.
سوخو-۱۷، با نام اولیه اس.-۲۲۱ یا سوخو-۷ آى.جى.، براى اولین بار در نقش یک مدل تحقیقاتى در دوم اوت ۱۹۶۶ پرواز کرد، و در نمایش هوایى سال ۱۹۶۷ در حوالى پایگاه دموددوو هم مشاهده شد. اس.-۲۲۱ لولایى براى تغییر زاویه پسگرایى بال داشت. البته این لولا نه در ریشه بال، بلکه تقریبا در ناحیه میانى بال قرار گرفته بود. به این ترتیب، سوخو ضمن عرضه یک طرح اساساً جدید، کمترین ریسک فنى ممکن را در زمینه عملکرد پروازى تجربه کرد؛ چون چرخاندن بال از ریشه، باعث تغییرات بسیار بیشترى در عملکرد هواپیما مىشد.
ابتدائاً غربیها سوخو-۱۷ را صرفاً مدلى از سوخو-۷ مىپنداشتند، و گمان کردند که این طرح جدید صرفاً یک «هواپیماى اثباتگر تکنولوژى» براى آزمودن محدودههاى مختلف نمودار سرعت-ضریببار (V-n) بوده است. به همین دلیل، ناتو آن را هم مانند سوخو-۷، فیتر نامید. البته بعدها معلوم شد که سوخو-۱۷ اساساً هواپیماى متفاوتى است، و تولید انبوه آن آغاز شده است؛ ولى با اینحال، عنوان «فیتر» براى سوخو-۱۷ همچنان باقى ماند.
پیشنمونه سوخو-۱۷، که فیتر بى. نامیده شد، صرفاً براى آزمایش نظریه بال متغیر ساخته شد. با یافتن مقطع بال مناسب از نظر عملکرد پروازى، همین پیشنمونه اصلاح شد، و فیتر سى. از ۱۹۷۲ به خدمت درآمد. نماى جانبى فیتر سى. شبیه شکل عمومى سوخو-۷ (فیتر) است. ولى فیتر سى. نسبت به فیتر (و حتى فیتر بى.) سازه قویتر و موتورهاى پرتوانتر و کممصرفترى دارد، و با افزودن دو جفت پایه نصب اضافه در زیر بالها، تسلیحات بیشترى را هم مىتواند حمل کند. سوخو-۱۷ معمولاً براى افزایش برد، دو مخزن بزرگ سوخت اضافه را در زیر بالهایش حمل مىکند. با بهرهگیرى از سیستمهاى اویونیکى جدیدتر، سوخو-۱۷ حتى در دهه ۱۹۸۰ هم مورد استفاده قرار گرفت، و ۱،۰۶۰ فروند از آن به خدمت «نیروى هوایى تاکتیکى شوروى» (سابق) درآمد. این تعداد، ۷۵ فروند بیشتر از تعداد هواپیماهاى مورد استفاده «نیروى دریایى شوروى» (سابق) بود.در اواخر ۱۹۷۲ اصلاحاتى در سوخو-۱۷ انجام گرفت، و از موتورهاى جدیدترى استفاده شد. حاصل این تغییرات، هواپیماهاى سوخو-۲۰ و سوخو-۲۲ بود که عمدتاً براى اهداف صادراتى ساخته، و به چندین کشور جهان فروخته شدند.
هرچند خود روسها این سه هواپیماى ساخت سوخو (۱۷ و 20 و ۲۲) را به نامهاى مختلفى نامیدهاند؛ به دلیل شباهت عمده آنها با هم، ناتو همگى را فیتر نامید. حتى در مواردى که مدل یکى از آنها با مدلى از دیگرى مشابه بود، ناتو هر دو را به یک نام (از خانواده فیتر) نامید؛ مثلاً مدلى از سوخو-۱۷ و مدلى از سوخو-۲۲ بهطور یکسانى فیتر جى. نامیده مىشوند. |