| نخستین هوانوردان موفق امریکایى، عمدتاً فعالیتهاى خود را در ایالت شرقى پایهگذارى مىکردند؛ اما پس از جنگ جهانى دوم، این مراکز صنعتى تدریجاً به کالیفرنیا منتقل شد، و شرکتهاى هوانوردى و فیلمسازى در کشتزارهاى وسیع و سرسبز پیرامون لسآنجلس در کنار هم رشد کردند. یکى از این شرکتهاى سابقهدار هوانوردى، شرکت لاکهید بود.
در ۱۹۱۲ دو برادر، بهنامهاى آلن و ملکم لوگهد، فرزندان یک بانوى رماننویس، مشغول ساختن یک هواپیماى آبنشین در سانفرانسیسکو شدند. این دو نفر در ۱۹۱۶ شرکت لوگهد را در سانتاکلارا تأسیس کردند، و در همان اوایل شروع فعالیت، با کمک صنعتگر مستعدى به نام جک نورثروپ، هواپیمایى را بهنام اف.-۱ ساختند. هرچند نیروى دریایى توجهى به این هواپیما نکرد، شرکتهاى فیلمبردارى در پروازهاى آکروباتیک فیلمهایشان، از آن بهره بسیارى بردند. از آن پس، شرکت رو به ضعف نهاد، و ملکم در ۱۹۱۹ و نورثروپ در ۱۹۲۳ آن را ترک کردند؛ با این حال، آلن که اکنون نام خانوادگىاش را به لاکهید تغییر داده بود، بهتنهایى سرمایهاى را جمعآورى کرد، و در ۱۹۲۶ «شرکت هواپیمایى لاکهید» را تأسیس کرد. اینبار او تجربه موفقترى را تجربه کرد. هواپیماى وگا، اولین هواپیماى تولیدى لاکهید، در سال ۱۹۲۷ ساخته شد. این هواپیما، که نورثروپ قبلاً آن را طراحى کرده بود، در کاربردهاى نظامى و غیرنظامى، بسیار مفید بود، و شهرتى را براى لاکهید به همراه آورد. هواپیماى مسافربرى الکترا موفقیت بعدى لاکهید بود که منافع فراوانى را نصیب سرمایهگذارن لاکهید کرد. فعالیت شرکت لاکهید چنان توسعه یافت که در ۱۹۳۶ حدود ۱،۲۰۰ نفر در آن مشغول کار بودند.قبل از بروز جنگ، اوضاع بحرانى اروپا در ۱۹۳۸ باعث شد که انگلیسیها قراردادى براى خرید ۲۰۰ فروند بمبافکن با لاکهید امضاء کنند؛ این قرارداد، بزرگترین قراردادى بود که بهطور یکجا نصیب یک شرکت امریکایى مىشد. لاکهید با گسترش فعالیتش، زمینهاى بیشترى را خرید، و تعداد کارگرانش را دو برابر کرد. در ۱۹۳۹ لاکهید منافع زیادى را تصاحب کرده بود؛ ۳۵۶ فروند هواپیما تحویل داد که ۳۲۹ فروند آن، از نوع نظامى بودند.
آغاز جنگ جهانى دوم منشاء تحول عظیمى در شرکتهاى هواپیماسازى ایالات متحده شد؛ شرکتهایى مثل بوئینگ و مکدانل داگلاس هم مانند لاکهید سریعاً مشغول تولید هواپیماهاى نظامى شدند، و ایالت کالیفرنیا به بزرگترین زرادخانه ایالات متحده مبدل شد. در ۱۹۴۳ لاکهید تعداد ۴۹،۰۰۰ نفر کارگر را در استخدام خود داشت که همگى آنها، از مدیران گرفته تا کارگران جزء، همگى شدیداً کار مىکردند؛ یکى از این افراد بعدها چنین نوشت: «من به مدت دو سال هر روز ۱۲ ساعت کار مىکردم، و در این مدت، فقط دو روز تعطیل داشتم که هر دو، روز عید کریسمس بود. اما با خاتمه جنگ، این اوضاع دگرگون شد، و در ۱۹۴۴ «وزارت جنگ ایالات متحده» مرتباً قراردادهاى خرید خود را لغو مىکرد. در اواخر همین سال، نیروى کار فعال در لاکهید به ۶۰،۰۰۰ نفر، و در تابستان ۱۹۴۵ به ۳۵،۰۰۰ نفر کاهش یافت. در ۱۹۴۶ همه تولیدات هواپیما در ایالات متحده فقط ۰/۵% اوج تولید در دوران جنگ بود. با این حال، اوضاع لاکهید چندان هم وخیم نبود؛ چون علاوه بر محصولات نظامى، مثل هواپیماى پى.-۸۰ (شوتینگاستار)، هواپیماى ترابرى بزرگ کانستیلیشن را هم تولید مىکرد که سریعاً قابلتبدیل به نوع مسافربرى بود.
این دوران سخت براى شرکتهاى هواپیماسازى چندان دیرى نپایید؛ چون در ژوئن ۱۹۵۰ جنگ کره آغاز شد. باز هم فعالیت سازندگان هواپیما رونق گرفت، و این بار حتى پس از پایان جنگ هم، با تکوین جنگ سرد بین شرق و غرب، تقاضاى هواپیماهاى نظامى بهطور پیوسته رشد کرد. بهعلاوه، مصارف غیرنظامى هم در حال گسترش بود. با وجود این نیاز روزافزون بازار جهانى براى پذیرش محصولات صنایع هوانوردى، اما به هر حال محدودیتى هم براى نیاز بازار وجود داشت، و این موضوع، رقابتهاى شدیدى را بین شرکتهاى هواپیماسازى برمىانگیخت؛ رقابتهایى که چندان هم سالم نبودند.
هرچند فعالیتهاى عمده لاکهید در اروپاى پس از جنگ، فروش هواپیماهاى مسافربرى مثل کانستیلیشن و سوپر کانستیلیشن بود، اما با تسلیح مجدد آلمان غربى (سابق) از سال ۱۹۵۵، و با عضویت آن کشور در پیمان نظامى ناتو، شرکت لاکهید براى فروش هواپیماهاى استارفایتر شدیداً به تکاپو افتاد، و با برگزارى تبلیغات فراوان، آلمانیها را به خرید این جنگنده ترغیب کرد. بعدها سقوطهاى مکرر این جنگندهها و اعتراضات بازماندگان خلبانان کشته شده، از رشوههاى کلان لاکهید براى فروش این هواپیماها پرده برداشت.
لاکهید تدریجاً در کنار شم بازرگانى، قابلیتهاى فنى بالایى را هم به دست آورد. این شرکت علاوه بر ساخت هواپیماى کارآمد هرکولس، حتى در رقابت با بوئینگ هم موفق شد که برنامه طراحى و ساخت یک هواپیماى ترابرى لجستیکى را تصاحب کند که نتیجهاش، ساخت هواپیماى عظیم گالاکسى بود؛ البته، در حین اجراى برنامه گالاکسى، هزینهها چنان از حد ادعاى سازندگانش فراتر رفت که بحثهاى جنجالانگیزى را به دنبال داشت.
اگرچه فعالیت در زمینههاى نظامى براى رؤساى لاکهید بسیار مطلوب بوده، اما فراز و نشیبهاى این بازار، باعث شد که آنها قسمتهایى از فعالیتهایشان را به زمینههایى دیگرى حتى فراتر از محدوده صنایع هوایى، اختصاص دهند. اکنون لاکهید در زمینههاى متعددى فعالیت دارد. |
