تاکنون موضوع صناعت از دیدگاههایى مختلف و با درجات متفاوتى از دقت محتوا و سطح مطالب، در کتب و نشریات جامعه ما مطرح شده است. غالباً فنون و تکنولوژیهاى معاصر، دستاورد فرنگیانى است که بهتازگى از گرد راه به کاروان پیشرو معرفت بشرى رسیدهاند، و روزگارانى که ایرانزمین، مهد علم و کانون فنون روز دنیا بود، فقط در دفتر تاریخ قابلجستجوست. البته دانش بشرى، ماهیتى جمعى دارد، و مقید به مرز و بوم خاصى نیست، و مبادلات علوم و فنون در بین کشورها، امرى طبیعى (و بلکه بدیهى) است؛ ولى در واردات، استفاده، و حتى تقلید تکنولوژى، باید سنجیده عمل کرد. در این باره، پرسشهاى مختصر و بنیادین زیر قابلتأمل است:
پرسش اول- ماهیت تکنولوژى چیست، و چه ویژگیهایى دارد؟
پرسش دوم- معیارهاى اصلى در گزینش و تشخیص اولویتها در باب مقوله تکنولوژى چیست؟
پرسش سوم- صحیحترین روش استفاده از تکنولوژى چیست؟
تدبیر و تدبر در این باب، به مفاهیمى بسیار دشوار و نفسگیر، و در عین حال، بسیار آگاهکننده میانجامد که نقشى بسیار حیاتى در تصمیمگیریهاى کلان خواهد داشت. اصولاً تکنولوژى، و بهویژه نوع غربى آن، ماهیتى سرعتگرا، قناعتکش، غفلتآفرین، و شهوتزا دارد، و با برانگیختن اشتهاى کاذب، از کاربرانش انسانهایى برتریجو، آزمند، رفاهطلب، و مصرفگرا میسازد که صدالبته، چنین ویژگیهایى لازمه دوام و بقاى خود تکنولوژى است. شاید براى اجتناب از گرفتار شدن در دام این تکنولوژى فریبکار، توجه به دو اصل مهم زیر، بسیار مؤثر باشد:
اصل اول- در مواجهه با صنعت غرب، نباید دستخوش ترس، تشویش، و حیرت نامعقول شد، و حتى نباید در برابر آن، سر ارادت و عبادت فرود آورد.
اصل دوم- بدون انکار جاهلانه، با اتخاذ شیوههاى شایسته و حسابشده گزینشى، ضمن پرهیز از گرفتار شدن در دام اخلاقیات زاده ماهیت تکنولوژى غربى، باید در رفع نیازهاى واقعى جامعه کوشید.
هرچند یافتن رموز نهفته در طبیعت و ترویج دانش بشرى، جلوهاى عادى و مسیرى دیرآشنا دارد، بیدار کردن غول خفته طبیعت و مواجهه با تکنولوژى زیباروى اغفالگر، موضوع بسیار دشوارى است؛ اگر به عمق آن پى ببریم. ان شاء الله.