| دقیقاً یک ماه پس از فراخوان «نیروى هوایى ایالات متحده» در ۱۷ مه ۱۹۴۳ براى طراحى جنگندهاى مجهز به موتور جت هالفورد اچ.-۱ بى. ساخت دهاویلند، شرکت لاکهید طرحى را پیشنهاد کرد، و مهلتى ۱۸۰روزه براى تحویل هواپیما پیشبینى کرد. به این ترتیب، لاکهید با تکیه بر توانایى طراح معروفش، کلارنس کلى جانسون، طراحى هواپیمایى را آغاز کرد که پى.ـ۸۰ نامیده شد. در آن زمان، هواپیماهاى جت هنوز در دوران ابتدایى بودند، و پس از هواپیماهاى آلمانى هینکل ۱۷۸ (اوت ۱۹۳۹) و مسراشمیت ۲۶۲ (مارس ۱۹۴۲)، و هواپیماى انگلیسى گلاستر ئى.-۲۸ (مه ۱۹۴۱)، اولین هواپیماى جت امریکایى، یعنى بل ایکس.پى.-۵۹ اى.، در اکتبر ۱۹۴۲ با یک موتور انگلیسى به پرواز درآمده بود. امریکایی‌ها که در زمینه هواپیماهاى جت از اروپائی‌ها عقب‌تر بودند، این‌بار مصمم به تولید انبوه چنین هواپیماهایى شدند، و به همین دلیل هم طرح جانسون (برخلاف طرح قبلی‌اش) با جدیت پیگیرى شد؛ طرح قبلى جانسون، هواپیماى جت ال.-۱۳۳ بود که در ۱۹۳۹ دچار کاغذبازی‌هاى ادارى شد، و ناتمام ماند. حتى پى.-۸۰ پیشتر از برنامه زمان‌بندى، یعنى فقط در ۱۴۳ روز، تحویل شد.
با هماهنگى مسئولان نیروى هوایى، گروه طراح لاکهید با دریافت کردن مشخصات فنى دقیق موتور، کار طراحى اولیه را آغاز کردند؛ گروه طراح جانسون فقط از ۲۳ نفر مهندس، ۱۰۵ نفر کارگر مونتاژکار، و دو نفر طراح حرفهاى تشکیل شده بود. طرح اولیه ایکس.پى.-۸۰ یک طرح کاملاً معمولى و ساده بود، و بال‌هاى مستقیم، سطوح دم معمولى، و ارابه فرود سهگانهاى داشت. بزرگ‌ترین ریسک این طرح، در بال‌هایش نهفته بود؛ بال‌هایى با نسبت منظرى کم و سطوح جریان-لایهاى، که قبلاً در هیچ پروازى آزمایش نشده بود. ورودی‌هاى موتورهاى ایکس.پى.-۸۰ در قسمت‌هاى زیرین بدنه و جلوتر از لبه حمله بال‌ها قرار گرفت، و موتورهاى توربوجت در انتهاى قسمت اصلى بدنه جاسازى شد. قسمت انتهایى بدنه چنان قابلبازشدن بود که امکان دسترسى سریع به تأسیسات موتور فراهم شود. پس از ساختن ماکاپ هواپیما در ۲۰-۲۲ ژوئیه، نه تنها تغییرات چندانى لازم نبود، بلکه سال‌ها بعد، آخرین فروند تولید شده هم تغییرات چندانى نسبت به نمونه اولیه نداشت.
در زمان ساختن پیشنمونه، هنوز موتور تحویل نشده بود؛ فقط هفت روز مانده به تکمیل مونتاژ، موتورآماده شد. در حین آزمایش‌هاى استاتیکى، ورودی‌هاى موتورها فرو ریخت، که باعث آسیب دیدن موتور شد. سرانجام، اولین فروند ایکس.پى.-۸۰ در هشتم ژانویه ۱۹۴۴ به پرواز درآمد. هرچند هواپیماهاى پى.-۸۰ به جنگ جهانى دوم نرسیدند، تعداد اندکى از آنها قبل از تسلیم آلمان در ۱۵ مه ۱۹۴۵ به اروپا وارد شده بودند.
اف.-۸۰ (نام بعدى پى.-۸۰) چند رکورد سرعت بر جا گذاشت، و تا زمان خاتمه تولید، مدل‌هاى مختلفى از آن براى استفاده بر روى ناوهاى هواپیمابر، و اجراى عملیات بمباران، شناسایى، و آموزشى عرضه شدند که نه تنها در ایالات متحده، بلکه در اروپا هم به خدمت درآمدند. اف.-۸۰ در زمان آزمایش اولین بمب هستهاى روس‌ها در ۱۹۴۹، نیروى جدید قابلتأملى را در اروپا به وجود آورده بود؛ با این حال، ظهور جنگندههایى با بال پسگرا، عمر این هواپیما را بسیار کوتاه کرد. با بروز جنگ کره، اف.-۸۰ به طور جدى وارد صحنه نبرد شد، و ابتدائاً به توفیقاتى هم رسید؛ اما با ورود جمهورى خلق چین به نبرد، و ظهور جنگندههاى میگ-۱۵ با بال‌هاى پسگرا، هواپیماهاى اف.-۸۰ تلفات زیادى داشتند. به همین دلیل، جنگنده جدیدتر اف.-۸۶ جانشین اف.-۸۰ در نبردهاى هوایى شد، و از آن به بعد، اف.-۸۰ عمدتاً در مأموریت‌هاى هوابهزمین به کار گرفته می‌شد.
با وجود پیشنهاد لاکهید براى عرضه یک هواپیماى آموزشى بر اساس طرح اف.-۸۰، با بدنهاى کشیدهتر براى گنجایش دو نفر سرنشین، مسئولان نیروى هوایى در پذیرش آن مردد بودند؛ در آن زمان، کسى پیشبینى نمی‌کرد که محصول نهایى، به هواپیماى استانداردى براى همه دورههاى آموزشى یک نسل درآید. هواپیماى آموزشى پیشنهادى، تى.-۳۳ نامیده شد، و در ۲۲ مارس ۱۹۴۸ به پرواز درآمد. تى.-۳۳ حتى از جنگنده اولیه اف.-۸۰ هم مشهورتر شد، و لاکهید 5،۶۹۱ فروند، کانادایر (کانادا) ۶۵۶ فروند، و کاواساکى (ژاپن) ۲۱۰ فروند از آن را تولید کردند؛ مجموع این تعداد، حدود چهار برابر تعداد تولید جنگنده اف.-۸۰ است. در اواسط دهه ۱۹۵۰، جنگندههاى اف.-۸۰ جانشین جنگندههاى اف.-۴۷ ساخت ریپابلیک در امریکاى لاتین شدند. |
