|
استراتژى نظامى حضور نیروهاى زمینى فقط بهشرط تأمین برترى هوایى، همواره موردتوجه و پیگیرى امریکایی‌ها بوده است؛ با این حال، ظهور هواپیماهاى روسى میگ-۲۹ و سوخو-۲۷، در ادعاى بىرقیب بودن جنگندههاى امریکایى اف.-۱۵ و اف.-۱۶ تردیدهایى بهوجود آورد. بنابراین، «وزارت دفاع ایالات متحده» برنامه «جنگندهاى با تکنولوژى پیشرفته» (اى.تى.اف.) را مطرح کرد که یکى از اهداف مهمش، استفاده از تکنولوژى کمپیدایى بود.
دو رقیب اصلى در این برنامه، شرکت لاکهید مارتین (با مشارکت بوئینگ، جنرال داینامیکس، و پرات‌اندویتنى) و شرکت نورثروپ (با مشارکت مکدانل داگلاس و جنرال الکتریک) بودند که چهار طرح مختلف را عرضه کردند. با تأمین بودجه، طرح واى.اف.-۲۲ پیشنهادى لاکهید مارتین و طرح واى.اف.-۲۳ پیشنهادى نورثروپ به مرحله ساخت رسیدند، و واى.اف.-۲۲ دو روز پس از رقیبش، در ۲۹ اوت ۱۹۹۰ اولین پروازش را انجام داد. هرچند طرح نورثروپ تا حدى بلندپروازانهتر ارزیابى شد، واى.اف.-۲۲ طرحى محافظهکارانه و اندکى ارزانقیمتتر بود. البته طراحان لاکهید مارتین در ضمن طراحى متوجه شده بودند که نمىتوانند به همه اهداف برنامه اى.تى.اف. برسند. بنابراین، آنها تلاش خود را از رسیدن به بیشترین کمپیدایى اندکى منحرف کردند، و به چالاکى در جنگهاى هوایى زیرصوتى، اعتمادپذیرى، و سهولت تعمیر و نگهدارى توجه بیشترى کردند. از طرف دیگر، طراحان نورثروپ براى رسیدن به بیشترین کمپیدایى، توجه بسیار بیشترى داشتند. سرانجام، طرح واى.اف.-۲۲ برنده مناقصه اى.تى.اف. شد.
اف.-۲۲ همانند اف.-۱۵ قادر به حمل هشت فروند موشک هوابههواست؛ اما بر خلاف اف.-۱۵، این موشک‌ها را درون بدنه حمل مىکند. به استناد آزمایش‌هاى انجام شده، «نسبت کشتار» اف.-۲۲ پنج برابر بیش از جنگندههاى سلفش است. تقلیل نفرات موردنیاز براى تعمیر و نگهدارى اف.-۲۲ به نصف تعداد موردنیاز براى اف.-۱۵، سرعت ورود آنرا به عملیات افزایش مىدهد. در سراسر بدنه اف.-۲۲ همه فلزات سطوح درونى و بیرونى با مواد جاذب امواج رادار (آر.اى.ام.) و رنگ‌هاى جاذب امواج رادار (آر.اى.پى.) پوشانده شده است. این موضوع، بههمراه ملاحظات طراحى سطوح بیرونى، مقدار بازتابش امواج رادار را بسیار مىکاهد. مواد بهکار رفته در ساختار اف.-۲۲ شامل مواد مرکب (۲۳%)، مواد ترموست و ترموپلاستیک (۳۳%)، تیتانیوم (۲۴%)، فولاد (۵%)، و مواد دیگر (بهاندازه ۱۳%) است.
در کابین اف.-۲۲ هیچگونه نشانگر عقربهاى و یا صفحه مدرجى وجود ندارد، و همه اطلاعات، بر روى نمایشگر سر-بالا و یا صفحات تلویزیونى نشان داده مىشود. سیستم کنترل کابین، چنان تدارک شده که در شرایط درگیرى هوایى، چه در جنگ سگى و چه در درگیرى دورادور، خلبان بتواند بدون برداشتن دست از روى دسته گاز و اهرم کنترل، همه اعمال کنترلى را انجام دهد. سیستم کنترل پرواز-با-سیم اف.-۲۲ ساخت شرکت جنرال داینامیکس است.
به کمک رانشچرخانهاى دوبعدى در اگزوز موتورها، قدرت مانور اف.-۲۲ براى اجراى مانور غلتش یا پیچش، بهبود محسوسى دارد؛ مثلاً بدون تغییر جهت رانش و در زوایاى حمله ۰ و ۳۰، نرخهاى غلتش (بهترتیب) ۲۰۰ و ۳۵ درجه بر ثانیه بهدست آمده، در حالى که بهکمک رانشچرخانها، نرخهاى غلتش (بهترتیب) ۲۴۰ و ۱۳۰ درجه بر ثانیه حاصل شده است.
در ۲۵ مه ۱۹۹۲ و طى یک پرواز آزمایشى، یکى از دو فروند پیشنمونه اف.-۲۲ در حین فرود، بر اثر نوسان‌هاى شدیدى که از عملکرد خلبان به وجود آمده بود، شدیداً با باند برخورد کرد، و تا زمان توقف کامل، چند هزار فوت بر روى زمین لیز خورد. در اثر این حادثه، هواپیما دچار آتشسوزى شد، و ۲۵% از کل ساختار آن از بین رفت. فعال بودن بىموقع و نوسان رانشچرخانها، دلیل این سانحه بود. طراحان اف.-۲۲
با وجود آگاهى از اینکه رانشچرخانها باید در حین فرود قفل شود، اجراى خودکار چنین دستورى را نالازم تشخیص داده بودند.
با وجود آنکه ابتدائاً تولید ۷۵۰ فروند اف.-۲۲ برنامه‌ریزی شده بود، اما به‌دلیل هزینه زیاد و مشکلات دیگر، در سال ۲۰۰۹ تولید آن به ۱۸۷ فروند محدود شد و آخرین فروند تولیدی آن در سال ۲۰۱۲ پرواز کرد.
|
