| در سیر تکاملى بمبافکنهاى ساخت توپولف، توپولف-۲۲ ام. محصول ویژهاى بود که پس از حدود یک دهه توقف در کار توسعه بمبافکنهاى جدیدتر، عرضه مىشد. ویژگى این بمب‌افکن، ابعاد نسبتاً بزرگ و بال‌هاى متغیر است، و موتورهایش ناچاراً در دو طرف بدنه قرار گرفتهاند. بنابراین، توپولف-۲۲ ام. چه از نظر ساختار عمومى و چه از نظر نوع مأموریت، شباهت‌هایى با بمب‌افکن استراتژیک امریکایى بى.-۱ دارد. اما دو تفاوت مهم بین این دو هواپیما قابلتوجه است. توپولف-۲۲ ام. براى اولین بار در تابستان ۱۹۶۹ پرواز کرد، در حالى که تاریخ اولین پرواز بى.-۱، سال ۱۹۷۵ بود؛ بهعلاوه، بى.-۱ به مرحله تولید انبوه نرسید، در حالى که تعداد فراوانى از توپولف-۲۲ ام. تولید شد.
ناتو براى نخستین بار در پائیز ۱۹۶۹ از روى عکس‌هاى ماهوارهاى به وجود برنامه بمب‌افکن بالمتغیر روس‌ها پى برد، و آن را بکفایر نامید. بررسى دقیق عکس‌هاى ماهوارهاى نشان داد که هواپیماى جدید، در واقع، مدل بازسازى شده توپولف-۲۲ است؛ با این حال، به نظر مىرسید که طرح جدید، بهدلیل بال‌هاى متغیرش، عملکرد پروازى بهینهترى داشته، و باند موردنیازش کمتر از نصف باند موردنیاز توپولف-۲۲ باشد.
نه فروند پیشنمونه توپولف-۲۲ ام. ساخته شد که براى آزمایش‌هاى توسعه طرح، ارزیابى تسلیحات، و ارزشگذاریها مورد استفاده قرار گرفتند. در ۱۹۷۶ بکفایر بى. به خدمت گرفته شد؛ پیشتر، در ۱۹۷۲ کمى پیش از تکمیل طرح اصلى، آندره توپولف، که شخصا سرپرستى گروه طراحان توپولف-۲۲ ام. را به عهده داشت، درگذشته بود.. تفاوت بکفایر بى. با مدل اولیه، شامل افزایش دهانه بال و ازدیاد پس‌گرایى بال‌ها (به اندازه ۵ درجه) است. علاوه بر بال‌هاى متغیر، توپولف-۲۲ ام. موتورهایى بهمراتب قوی‌تر از توپولف-۲۲ دارد، و بدنه کشیدهترش امکان حمل سوخت و تسلیحات بیشترى را فراهم مىکند. بهدلیل قابلیت حمل تسلیحات هستهاى تا فواصل بعید، توپولف-۲۲ ام. یکى از موضوعات موردبحث در مذاکرات سالت ۲ بین سران ایالات متحده و شوروى (سابق) بود. براى اطمینان از حمله نکردن توپولف-۲۲ ام. به امریکاى شمالى، روس‌ها لوله سوخت‌گیرى هوایى نصب شده در دماغه این هواپیما را حذف کردند؛ هرچند که بعداً دوباره آن را نصب کردند.
همانند همه هواپیماهاى رزمى روسى، توپولف-۲۲ ام. هم به سیستمهاى مفصل دفاع الکترونیکى مجهز است، و بیشتر پوسته بیرونى هواپیما، از گیرندهها و پارازیتسازهاى مختلف پوشیده است. از توپولف-۲۲ ام. مهدآزمونى تدارک شده که براى پژوهش درباره وضعیت هوا بر روى بال‌هاى پس‌گراى هواپیماهاى مسافربرى آینده مورد استفاده قرار مىگیرد. |
