اف.-۵ | ۱۹۵۹ | F-5 |
هواپیماى جنگنده برترى هوایى و تهاجمى | ||
|
||
|
||
از اواخر دهه ۱۹۴۰ و در طول دهه ۱۹۵۰ عنوان «جنگنده» بهطور عرفى دچار دگردیسى معنایى شده و طیف گستردهاى، از رهگیرى و برترى هوایى گرفته تا پشتیبانى نزدیک هوایى و بازدارندگى و شناسایى، و از هواپیماى روزپرواز هواى آرام گرفته تا هواپیماى همهساعته همهگونههوایى، را شامل مىشد. بهعلاوه، توقعات فزاینده و انتظارات روزافزون در مورد حمل بارمزد و برد پرواز باعث شتابدار شدن ارتباط همهجانبه «ابعاد-وزن-پیچیدگى-هزینه» شده بود. سازندگان هواپیما براى اصلاح این روند نادرست، تلاشهایى انجام دادند، و براى بازگرداندن معناى سنتى «جنگنده» به مفهوم واقعیاش (بنا به تعاریف روز)، ویژگیهاى سادگى نسبى، هزینه کم، و شرط پرواز در هواى آرام را مورد تأکید قرار دادند. ولکو گاسیچ با طراحى جنگنده اف.-۵ تلاش موفقى در این زمینه انجام داد. اولین پیشنمونه اف.-۵، که اساساً یک جنگنده برترى هوایى بود، در ۳۰ ژوئیه ۱۹۵۹ پرواز کرد، و موفق شد که دیوار صوتى را بشکند.
اف.-۵ بدنهاى باریک و دماغه کشیدهاى دارد، و بسیار مانورپذیر است. به دلیل دارا بودن ویژگیهایى مثل قیمت نسبتاً ارزان و تعمیر و نگهدارى نسبتاً ساده، پنتاگون جنگنده اف.-۵ را براى صادرات در نظر گرفت، و بهطور وسیعى آن را به کشورهاى آسیایى و اروپایى صادر کرد. اولین مدلهاى اف.-۵ را فریدوم فایتر هم نامیدهاند. فریدوم فایتر در دو مدل تکسرنشینه اف.-۵ اى. و دوسرنشینه اف.-۵ بى. ساخته شد، و در اوایل ۱۹۶۵ به خدمت درآمد. مجموعاً ۱،۰۴۴ فروند فریدوم فایتر ساخته شد که کانادا با تولید ۲۲۰ فروند (سى.اف.-۵ و ان.اف.-۵) و اسپانیا با تولید ۹۶ فروند (اس.اف.-۵) در عرضه این هواپیماها سهیم بودند. پس از ورود اف.-۵ اى. به خدمت «نیروى هوایى ایالات متحده»، ایران اولین کشورى بود که آن را دریافت کرد. در ۱۹۷۰ نسل جدیدى از اف.-۵ عرضه شد که اف.-۵ ئى. (تایگر ۲) نامیده شد. این نسل جدید، که در ۱۱ اوت ۱۹۷۲ اولین پرواز آزمایشى را انجام داد، براى تأمین نیازهاى برنامه «هواپیماى جنگنده بینالمللى»، موسوم به آى.اف.اى.، مناسب تشخیص داده شد، و زیرمدلهاى آن براى انجام مأموریتهاى برترى هوایى بهینه شدند. اف.-۵ ئى. قادر به استفاده از راکتهاى کمکى جاتو است که باند پرواز مورد نیاز را بسیار کوتاه مىکند. تا پایان سال ۱۹۸۱ بیش از ۱،۰۰۰ فروند اف.-۵ ئى.، و مدل دوسرنشینهاش، یعنى اف.-۵ اف.، تولید شد که به خدمت ۱۶ مشترى درآمد. از اوایل دهه ۱۹۸۰ نسل سوم اف.-۵، به نام تایگرشارک، مورد بررسى قرار گرفت که به دلیل نداشتن مشتری، متوقف ماند. |
||
یک فروند اف.-۵ متعلق به نیروی هوایی سوئیس |
||
|
||
|
||
|
||
|
||
شکل سهنمای فریدوم فایتر |
||
مشخصات فنی اف.-۵ ئی. |
||
|
||
|