F-104

 

اف.-۱۰۴ ۱۹۵۴ F-104
هواپیماى جنگنده
  • شهرت: استار فایتر
  • سازنده:  لاکهید (ایالات متحده امریکا)
در اوایل دهه ۱۹۵۰ به دلیل ضعف مانور هواپیماهاى امریکایى در مقابل رقباى روسى در جنگ کره، «نیروى هوایى ایالات متحده» مصمم شد که جنگنده جدید بسیار مانورپذیرى را آماده کند. پیشتر لاکهید مستقلاً و با مدیریت کلارنس کلى جانسون، طرحى با ویژگی‌هایى بی‌رقیب را بررسى کرده بود: بدنه‏‌اى باریک و بال‌هایى بسیار کوچک. این طرح مورد توجه نیروى هوایى قرار گرفت، و در ۱۲ مارس ۱۹۵۳ قرارداد ساخت دو فروند پیش‏‌نمونه، به نام ایکس.اف.-۱۰۴، منعقد شد. لاکهید قبل از ساختن پیش‏‌نمونه، مدلى با مقیاس کوچک‌تر ساخت که در پروازهاى آزمایشى به دو برابر سرعت صوت رسید. با موفقیت این هواپیماى کوچک‏‌شده، کار ساخت پیش‏‌نمونه‏‌هاى واقعى به طور کاملاً محرمانه آغاز شد، و سرانجام، ایکس.اف.-۱۰۴ در چهارم مارس ۱۹۵۴ اولین پروازش را انجام شد.بال‌هاى استار فایتر بدون‏‌پسگرایى بود، و در فاصله نسبتاً دورى در عقب بدنه نسبتاً بلند و قلمی‌اش قرار داشت. به دلیل ضخامت بسیار کم بال‌ها در محل اتصال به بدنه (نسبت ضخامت-به-وتر بال در محل ریشه، ۳/۴% بود.)، ذخیره سوخت در بال‌ها میسر نبود؛ ناچاراً همه سوخت هواپیما درون بدنه حمل مى‏‌شد. استفاده از دم T-شکل در استارفایتر باعث شد که براى کاهش وزن، از صندلی‌هاى پرتاب‏‌شونده به سمت پایین استفاده شود؛ این موضوع، بعدها مشکلاتى به بار آورد.

با وجود بروز قابلیت‌هاى نهفته اف.-۱۰۴ در پروازهاى آزمایشى، عیوب نهفته آن هم آشکار شد؛ چهار فروند از اولین نمونه‏‌ها به دلیل نشت سوخت به قسمت‌هاى مختلف موتور، یکى پس از دیگرى سقوط کردند. با تعویض موتور و اجراى اصلاحاتى، اف.-۱۰۴ اى. به تولید انبوه رسید، و در اختیار نیروى هوایى قرار گرفت. اما خلبانان با این هواپیماها دچار مشکل می‌شدند. وقتى که هواپیما در سرعتهاى کم در حین فرود، دچار مشکلى در کنترل می‌شد، خلبان اقدام به خروج اضطرارى می‌کرد؛ پرتاب صندلى خلبان به سمت پایین از همین‌جا مسئله‏‌ساز شد. البته پرواز استار فایترها ادامه یافت، و کسب بعضى از رکوردهاى جهانى، مبین کارآیى آنها بود؛ با این حال، موفقیت اف.-۱۰۴ اى. مورد تردید قرار گرفت، و نیروى هوایى تعدادى از آنها را به کشورهایى مثل تایوان، اردن، و پاکستان فروخت. پس از تولید محدود اف.-۱۰۴ بى.، و عرضه مدل‌هاى سى. و دى.، تولید استارفایتر براى «نیروى هوایى ایالات متحده» پایان یافت.

در اواخر دهه ۱۹۵۰، لاکهید هم با پایان زودهنگام دوران اوج استارفایتر و هم با انبوه مشکلات مالى روبرو بود. به همین دلیل، تبلیغات وسیعى براى یافتن بازار فروش به راه انداخت. در این راه، لاکهید رشوه‏‌هاى کلانى هم پرداخت که فاش شدن آنها، باعث بدنامی‌اش شد. اتفاقاً در آن زمان، آلمان غربى (سابق) به تعداد زیادى جنگنده براى بازسازى نیروى هوایى نیاز داشت. بنابراین، لاکهید هم اف.-۱۰۴ جى. را پیشنهاد کرد که تغییرات زیادى داشت: استفاده از ارابه فرود مستحکم‏‌تر و چرخ‌هاى بزرگ‌تر، موتور قوی‌تر، سیستم رادارى جدیدتر، و (از همه مهم‌تر) استفاده از صندلی‌هاى پرتاب‏‌شونده به سمت بالا. همچنین در این مدل، قابلیت حمل سلاح هسته‏‌اى هم اضافه شده بود. با این تغییرات، هرچند استارفایتر
سنگین‌تر شده بود، قابلیت‌هایى افزون‌تر داشت. سرانجام، آلمان غربى (سابق) به خرید مدل جى. رضایت داد، و علاوه بر عقد قرارداد خرید در ۱۹۵۹، کارخانه‏‌هاى آلمانى مسراشمیت و هینکل هم براى تولید استارفایتر اتحادیه‏‌اى تأسیس کردند. پس از آلمان، کانادا، ژاپن ، هلند، بلژیک، و ایتالیا هم قراردادهایى براى خرید و تولید داخلى اف.-۱۰۴ امضاء کردند، و مدل‌هایى از استار فایتر در این کشورها تولید شد. در اواخر ۱۹۷۸ با تحویل آخرین هواپیما از ۲۰۵ فروند استار فایتر ساخت ایتالیا، تولید این هواپیما پایان یافت.

پرواز با استارفایتر به مهارت و ظرافت زیادى نیاز داشت. در نتیجه، خلبانان کم‏‌تجربه آلمانى با آنها دچار سوانح متعددى شدند؛ به طورى که فقط در مدت هفت سال، ۹۱ فروند هواپیما سقوط کردند. به همین دلیل، مردم به استار فایتر لقب «تابوت پرنده» یا «بیوه‏‌ساز» هم دادند، و بحث‌هاى شدیدى بر سر تصمیم خرید آنها در آلمان غربى (سابق) درگرفت.

F-104-Starfighter

جنگنده امریکایى اف.-۱۰۴ چنان جثه قلمى و باریکى داشت که به «موشک سرنشین‏‌دار» مشهور شد. پرواز با چنین جنگنده بسیار مانورپذیرى، مهارت زیادى مى‏‌طلبید.

  • انواع مدل‌ها: F-104A، F-104B (نمونه آموزشى دوسرنشینه)، F-104C (جنگنده تهاجمى)، F-104D (دوسرنشینه)،F-104DJ (تولید ژاپن)، F-104F (تولید لاکهید براى آلمان غربى)، F-104G (جنگنده چندمنظوره)، TF-104G (نمونه آموزشى مدل جى.)،  F-104S(ساخت ایتالیا، جنگنده رهگیر)، CF-104 (تولید لاکهید براى کانادا)
  • کاربران: ایالات متحده امریکا، آلمان غربى، کانادا، ژاپن، هلند، بلژیک، ایتالیا
  • تعداد تولید شده: حدود ۲،۵۳۶ فروند
  • قیمت:
سه‌نما

شکل سه‌نمای اف.-۱۰۴

مشخصات فنی اف.-۱۰۴ اس.

مشخصات فنی

  • مراجع:

  • تاریخ آخرین بازبینی:

 

By

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *