DC-10

 

دی.سی.-۱۰

۱۹۷۰

DC-10

هواپیماى مسافربرى پهن‏‌پیکر دوربرد
  • همخانواده: کى.سى.-۱۰ (اکستندر)
  • سازنده: مک‏‌دانل داگلاس (ایالات متحده امریکا)
در آوریل ۱۹۶۶ خطوط هوایى امریکایى با پیش‏‌بینى اوضاع آتى بازار حمل‏‌ونقل هوایى، نیازشان به یک هواپیماى جدید مسافربرى را اعلام کردند. بر اساس پیش‏‌بینى آنها، عرضه هواپیماهاى مسافربرى جادارتر، افزایش جمعیت مسافر در فرودگاه‌ها را معتدل مى‏‌کرد؛ به شرط آنکه این هواپیماها مقید به استفاده از باندهاى پرواز بسیار طویل نمى‏‌بودند. در همان سال ۱۹۶۶، شرکت داگلاس با وجود موفقیت نسبى فروش دى.سى.-۹ و ادامه اوضاع مساعد براى تولید دى.سى.-۸، دچار ضررهاى هنگفتى شده بود، و وضعیت مناسبى براى آغاز ساخت یک هواپیماى مسافربرى جدید نداشت. با این حال، در رقابت با بوئینگ و طرح جمبوجت، داگلاس هم طرح دى.سى.-۱۰ را مطرح کرد؛ به عقیده داگلاس، هنوز زمان مناسب براى عرضه هواپیماى عظیمى مثل جمبوجت فرا نرسیده بود. ابتدائاً دى.سى.-۱۰ با چهار موتور و براساس نظریه موسوم به «سازه دوحبابى» (با دو عرشه فوقانى و تحتانى) طراحى شده بود؛ چنانکه دو قوس (با شعاع‌هاى مختلف) سطح مقطع آن‏ را تشکیل مى‏‌داد. ورشکستگى شرکت داگلاس در ۱۹۶۷ و ادغام آن در شرکت مک‏‌دانل، باعث توقف برنامه دى.سى.-۱۰ و حتى کاهش فعالیت‌هاى تولیدى دى.سى.-۸ و دى.سى.-۹ تا کمتر از ۵۰% شد. با این حال، به‏‌زودى شرکت تازه‏‌تأسیس مک‏‌دانل داگلاس طرح دى.سى.-۱۰ را مجدداً فعال کرد، و این طرح پس از گذراندن مراحل تکاملى، سرانجام، با سه موتور و سازه‏‌اى با سطح مقطع دایره‏‌اى به مرحله ساخت رسید. ایمنى، سروصداى کم، و مسایل اقتصادى و عملکردى بهترى نسبت به طرح چهارموتوره قبلى، از مزایاى طرح جدید دى.سى.-۱۰ بود. طرح نهایى دى.سى.-۱۰ براى پروازهاى اقتصادى در محدوده برد ۲۶۰ تا ۵،۳۰۰ ناتیکال مایل ( ۴۸۰ تا ۹،۸۱۵ کیلومتر) مناسب بود، و بنا به نوع مدل، مى‏‌توانست از ۲۷۰ نفر مسافر (در نوع مخلوط درجه یک و اقتصادى) تا حداکثر ۳۸۰ نفر مسافر (در نوع درجه اقتصادى) را جابجا کند.ساخت اولین پیش‏‌نمونه دى.سى.-۱۰، که از مدل سرى ۱۰ بود، در ژانویه ۱۹۶۹ آغاز شد، و این نمونه در ۲۹ اوت ۱۹۷۰ براى نخستین بار پرواز کرد. در ۲۹ ژوئیه سال بعد، همزمان با تحویل دو فروند دى.سى.-۱۰ به خطوط هوایى، این هواپیما گواهینامه صلاحیت پرواز نوعى را از «اداره هوانوردى فدرال» دریافت کرد. ورود دى.سى.-۱۰ به خدمت خطوط هوایى ایالات متحده با رقابت‌هاى بسیار دشوارى روبرو بود. تقریبا همزمان با ورود دى.سى.-۱۰ به خدمت، لاکهید هم مشغول بازاریابى براى هواپیماى ال.-۱۰۱۱ بود، و فروش هر فروند ال.-۱۰۱۱ در حکم کاهش تقاضا براى دى.سى.-۱۰ بود. با این حال، با انعقاد قراردادهاى فروش ۱۹۷ فروند به ۲۹ خط هوایى تا دسامبر ۱۹۷۳، خط تولید دى.سى.-۱۰ با راه‏‌اندازى تأسیسات بزرگ جدیدى شدیداً فعال شد.

در ۱۹۷۷ «نیروى هوایى ایالات متحده» براى تأمین هواپیماى سوخت‏رسان/باربرى جدیدى متناسب با نیازهایش، به ارزیابى هواپیماهاى ۷۴۷ ساخت بوئینگ و مدلى از دى.سى.-۱۰ پرداخت، و نهایتاً طرح پیشنهادى مک‏‌دانل داگلاس را برگزید. این طرح، به‏‌نام کى.سى.-۱۰ اى. (اکستندر)، نسبت به دى.سى.-۱۰ تغییراتى به شرح زیر داشت: افزودن هفت سلول سوخت بادکنکى در زیر بدنه تحتانى، حذف بیشتر پنجره‏‌هاى کابین، نصب یک درِ بارگیرى بزرگ، تجهیز به دستگاه عملیات بوم سوخت‏‌رسانى، و بوم سوخت‏‌رسانى پیشرفته. در ۲۰ نوامبر ۱۹۷۸ اجازه ساخت دو فروند پیش‏‌نمونه کى.سى.-۱۰ اى. صادر شد. اولین فروند کى.سى.-۱۰ در ۱۲ ژوئیه ۱۹۸۰ براى نخستین بار به پرواز درآمد.

مجموعاً ۶۶۰ فروند کى.سى.-۱۰ اى. فقط براى استفاده «نیروى هوایى ایالات متحده» تولید شد که آخرین آنها در نوامبر ۱۹۸۸ تحویل شد. در مقایسه با کى.سى.-۱۳۵، کى.سى.-۱۰ اى. با بوم سوخت‏‌رسان پیشرفته نرخ تحویل سوخت بیشترى دارد؛ به‏‌علاوه، براى پشتیبانى تعداد معینى از جنگنده‏‌ها، به تعداد کمترى کى.سى.-۱۰ نیاز خواهد بود، و این هواپیما قادر به حمل تجهیزات بیشترى است.

DC-10

هواپیماى مسافربرى دى.سى.-۱۰ براى جابجا کردن تعداد زیاد مسافر در مسیرهاى محلى ساخته شده است.

  • انواع مدل‌ها: DC-10 Srs 10، Srs 15 (هشتم ژانویه ۱۹۸۱، با موتور مناسب‌تر براى دماهاى بالاتر و عملیات در ارتفاع بالاتر براى خطوط هوایى مکزیک)، Srs 30 (21 ژوئن ۱۹۷۲، با دهانه بال بزرگتر به اندازه ۱۰ فوت و مخزن سوخت بیشتر، مدل دوربرد)، Srs 40 (28 فوریه ۱۹۷۲، قبلاً سرى ۲۰ نامیده شد، Srs 30ER (مدل دوربردتر)، Srs 10CF (مدل باربرى تغییرپذیر)،  Srs 30CF(28 فوریه ۱۹۷۳، مدل باربرى تغییرپذیر)، Srs 30F (مدل باربرى)
  • کاربران:
  • تعداد تولید شده: (تا سال ۱۹۸۸) ۳۸۶ فروند دی.سی.-۱۰ و ۶۰ فروند کی.سی.-۱۰
  • قیمت:
سه‌نما

سه‏‌نماى هواپیماى باربرى/سوخت‏‌رسان کى.سى.-۱۰ اى. (اکستندر)

مشخصات فنی سری ۴۰

مشخصات فنی

  • مراجع:

  • تاریخ آخرین بازبینی:

 

By

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *