واى.اس.-۱۱ یکى از پرفروشترین هواپیماهاى مسافربرى دهه ۱۹۶۰ است که به دلیل هزینههاى اندک اولیه (در مقایسه با رقیبانى مثل هاوکر سیدلى ۷۴۸ و فوکر ۲۷) و ویژگى زودپروازى، مشتریان بیشترى پیدا کرد.
در اواسط دهه ۱۹۵۰ به دلیل نیاز به تعویض هواپیماهاى دى.سى.-۳ و بقیه هواپیماهاى مشابه در مسیرهاى محلى، «وزارت صنعت و تجارت بینالمللى ژاپن» از اجراى طرحى براى ساخت یک هواپیماى ملى حمایت کرد. هدف این طرح، تدارک یک هواپیماى نزدیکبرد/میانبرد بود که قادر به پرواز از روى باندهاى کوتاه (با بیشترین طول ۱،۲۰۰ متر) باشد. با تجمع شش شرکت معتبر ژاپنى، یعنى «صنایع سنگین میتسوبیشى»، «شرکت هواپیمایى کاواساکى»، «صنایع سنگین فوجى»، «صنایع شین میوا»، «شرکت هواپیماسازى ژاپن»، و «صنایع شووا»، در اوایل مه ۱۹۵۷ «شرکت توسعه هواپیماى ترابرى» (تادا) با حمایت دولتى تشکیل شد که در ۱۹۵۹ به «شرکت هواپیماسازى نیهون» (ان.ام.اى.سى.) تغییر نام یافت. به این ترتیب، شرکت نیهون عهدهدار ساخت و فروش طرح ملى موردنظر شد.
به دلیل نیاز خطوط هوایى ژاپن به هواپیمایى بزرگتر از هاوکر سیدلى ۷۴۸ و فوکر ۲۷، طرح ملى براى حمل ۶۰ نفر مسافر در نظر گرفته شد. اولین پیشنمونه این طرح، به نام واى.اس.-۱۱، در ۳۰ اوت ۱۹۶۲ پرواز کرد. سه فروند پیشنمونه دیگر هم ساخته شدند که از دوتاى آخرى، یکى براى اجراى آزمایشهاى سازهاى و بارگذارى استاتیکى، و دیگرى براى بررسى پدیده خستگى مورد استفاده قرار گرفت. تلاشهاى پروازى اولیه، بعضى از ایرادها را آشکار کرد که مهمترین آنها، ضعف پایدارى و کنترل سمتى-جانبى در سرعتهاى کم بود. هرچند این موضوع ممکن بود که تا ماهها برنامه توسعه طرح را به تأخیر اندازد، اصلاحات سریع و مؤثر نیهون مانع بروز تأخیر احتمالى بیشتر شد. برخى از این اصلاحات چنین بود: افزودن ۲ درجه به زاویه هفتى بال، تغییر در برگه تعادلى سکان عمودى، درازتر کردن شهپرها با کاستن از طول بالچهها، و عمیقتر کردن روانسازهاى بال و بدنه. به این ترتیب، پس از برگزارى ۱،۰۰۰ ساعت پرواز آزمایشى، در ۲۵ اوت ۱۹۶۴ واى.اس.-۱۱ گواهینامه صلاحیت نوعى را از «اداره هواپیمایى کشورى ژاپن» دریافت کرد. این هواپیما گواهینامه صلاحیت پروازى «اداره هوانوردى فدرال» (ایالات متحده امریکا) را هم در نهم سپتامبر ۱۹۶۵ کسب کرد.
ورود واى.اس.-۱۱ به خدمت در سال ۱۹۶۴ بسیار بهموقع بود. در آن زمان، با گسترش قطارهاى تندرو، مشتریان کمترى به خطوط هوایى در مسیرهاى اصلى مىرفتند؛ بنابراین، خطوط هوایى در حال گسترش پروازهایشان به قسمتهاى نسبتا دورافتادهتر بودند. بهزودى واى.اس.-۱۱ جایگاه ویژهاى در ترکیب ناوگانهاى هوایى ژاپن به دست آورد، و تدریجاً در خطوط هوایى کوچکتر در فیلیپین، مکزیک، هاوایى، و پرو هم به خدمت گرفته شد.
نیهون براى بازاریابى در امریکاى شمالى، برنامهاى اصلاحى را ترتیب داد که به ساخت واى.اس.-۱۱ اى. با همان ابعاد موتور، ولى با وزن برخاستن و بارمزد بیشتر انجامید. اصلاحات بعدى واى.اس.-۱۱ به عرضه مدلهاى دیگرى انجامید که هرچند در امریکاى شمالى چندان مورد توجه قرار نگرفت، با فروش به خطوط هوایى المپیک (یونان) حضور موفقى در اروپا داشت. تولید واى.اس.-۱۱ پس از ساخت ۱۸۲ فروند، در ماه مه ۱۹۷۳ به پایان رسید. هرچند ژاپنیها در اندیشه ادامه ساخت هواپیماهاى مسافربرى، و این بار، ساخت هواپیماى جت بودند، این موضوع تحقق نیافت، و در عوض، آنها با بوئینگ در تولید هواپیما شریک شدند. |